Olejki eukaliptusowe - właściwości i zastosowanie
Eukaliptus to roślina szeroko wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym, perfumeryjnym, spożywczym, a także florystycznym i meblowym. Kojarzy się nam zarówno z odświeżającymi pastylkami na gardło, jak i z uroczymi misiami koala, dla których jest głównym źródłem pożywienia. Olejki eukaliptusowe znane są na całym świecie, a medycyna naturalna wykorzystuje je w leczeniu dolegliwości zarówno somatycznych, jak i psychicznych. Dzisiaj przybliżyć tajniki rośliny i odkrywamy w pełni olejki eukaliptusowe - właściwości i zastosowanie tych fenomenalnych esencji.
Trochę o roślinie: Czy wiesz to już o eukaliptusie?
Eukaliptus to drzewo z rodziny mirtowatych. Jego pierwotną ojczyzną była Tasmania oraz południowe i wschodnie wybrzeża Australii. Natomiast powalający urodą eukaliptus tęczowy pochodzi z Filipin. Ponieważ drzewa te lubią ciepłe, tropikalne pogody, eukaliptus łatwo zaaklimatyzował się już w innych częściach globu, np. w Ameryce Środkowej i Południowej (np. w Brazylii), Azji (np. w Chinach i Indiach), a niektóre — mniejsze gatunki występują nawet na południu Europy (w Hiszpanii i Francji). Mogą być uprawiane także w klimacie umiarkowanym, jednak wymagają więcej zabiegów pielęgnacyjnych.
W naturalnym środowisku jest to roślina potężna. Niektóre odmiany mają 60 metrów, a eukaliptus królewski osiąga nawet 100 metrów. W Europie mamy okazy mniej majestatyczne, jednak równie urokliwe. Dorastają do 2-3 metrów. “Wadą” tych roślin są ich potężne właściwości absorpcji wilgoci z gleby. Dlatego w tropikalnych regionach uprawia się je na bagnistych terenach malarycznych, gdzie stanowią naturalny osuszacz.
Są pożywieniem uroczych misi koala. Błędnie uważa się, że ich długi sen (do 20 godzin na dobę) spowodowany jest otępiającym działaniem rośliny i związków aktywnych zawartych w jej sokach. W rzeczywistości eukaliptus jest ciężkostrawny i wymaga od organizmu zużycia ogromnych pokładów energii na jego przerobienie w żołądku. Dlatego koala ograniczają jej wydatki jedynie do czynności niezbędnych..
Eukaliptus w różnej formie od wieków wykorzystywali rdzenni mieszkańcy Australii. Stanowił antidotum na przeziębienia, gorączkę, kaszel i problemy trawienne. Napary i okłady były niezastąpione w leczeniu bólu o różnym pochodzeniu — od zranień, uszkodzeń mechanicznych, po stany zapalne typu artretyzm. Liście lub maść z nich wytwarzana była środkiem łagodzącym oparzenia, rany i ugryzienia.
Co symbolizuje eukaliptus?
Dla rdzennych mieszkańców Australii jest on rośliną świętą. Palenie liści ma na celu wypędzać lub neutralizować złą energię. Jest dla nich źródłem ochrony, a także siły i obfitości.
Ciekawe zastosowanie eukaliptusa
Roślina jest wszechstronna. Eukaliptus Gunna ma wielu zwolenników wśród bukieciarzy ze względu na niesamowity, turkusowy lub turkusowo-zielony kolor drobnych, delikatnych liści.
Eukaliptus tęczowy aż zapiera dech w piersiach kolorami kory — od bieli, przez krem, zieleń, turkus, aż po purpurę. Jest to najszybciej rosnące drzewo na świecie, w ciągu 7 lat osiąga nawet 33 metry. Daje materiał trwały i mocny, dlatego wykorzystuje się go do produkcji mebli, a także papieru.
Produkcja: Skąd pochodzą olejki eteryczne eukaliptusowe?
Obecnie wyróżniamy ok. 600 gatunków eukaliptusa, które występują na całym globie. Olejki eteryczne pozyskuje się głównie z trzech podstawowych gatunków: eukaliptusa gałkowego (Eucalyptus globulus), cytrynowego (Eucalyptus citridora) oraz radiata (Eucalyptus radiata). Za klasykę uznaje się pierwszy z nich. W Olejkowym Sklepie dostaniesz wszystkie trzy rodzaje.
Obecnie roczna produkcja olejku eukaliptusowego wynosi 7000 ton. Zapotrzebowanie na niego niezmiennie nie maleje ze względu na wszechstronne zastosowanie esencji. Pozyskuje się ją w procesie destylacji parą wodną liści, a czasem także drobnych, młodych gałązek otrzymywanych w wyniku podcinki drzew uprawnych. W suszonych liściach znajduje się niewiele substancji eterycznych, bo zaledwie 1,5-3%. Ważny dla jakości finalnych produktów jest każdy etap produkcji — od organicznych upraw bez użycia chemicznych środków ochrony roślin, po sposób destylacji. Stosowanie najniższej możliwej temperatury i ciśnienia zachowuje fitoskładniki w możliwie jak największym natężeniu. Takie właśnie naturalne olejki eteryczne eukaliptusowe znajdziesz w Olejkowym Sklepie.
Olejki eukaliptusowe - właściwości i zastosowanie: Jak działają esencje z eukaliptusa?
Właściwości esencji z liści eukaliptusa nie da się przecenić. Na jej działanie wpływ ma duża ilość eukaliptolu (1,8-cyneol). W olejku z eukaliptusa gałkowego występuje on w stężeniu nawet ponad 80%. To on jest odpowiedzialny za charakterystyczny, orzeźwiający, intensywny zapach. Najmniej jest go z olejku eterycznego z eukaliptusa cytrynowego, gdzie dominuje citronellol.
Olejki eukaliptusowe są zbawienne przy wszelkich przeziębieniach i poważnych infekcjach górnych i dolnych dróg oddechowych. Rozszerzają płuca i oskrzela, ułatwiając oddychanie. Zmniejszają obrzęk zatok, pomagając walczyć z katarem i bólem głowy. Mają właściwości antywirusowe, antybakteryjne i antyseptyczne. Wspomagają i przyspieszają wychodzenie z choroby, a także skracają okres rekonwalescencji. Jednocześnie wzmacniają układ odpornościowy. Te szerokie, prozdrowotne właściwości esencji sprawiają, że są one jednym z podstawowych składników olejku Alchemicy BIO Oilo opartego na średniowiecznej recepturze olejku złodziei.
Działają też rozkurczowo. Stosowane w formie parówki oraz aromaterapii dyfuzorami ultradźwiękowymi zalecane są astmatykom. Mogą skracać i łagodzić przebieg ataku.
Te naturalne olejki eteryczne mają szerokie i silne właściwości przeciwbólowe. Znane jest ich łagodzące działanie w przypadku bólu gardła. Dlatego znajdują zastosowanie w tabletkach do ssania. W maściach wykorzystuje się ich właściwości rozgrzewające, przeciwbólowe i przeciwzapalne, które są doceniane w szczególności jako wsparcie w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i artretyzmie, a także w bólach mięśni różnego pochodzenia. W formie płukanki mocno rozcieńczona esencja może łagodzić stany zapalne w jamie ustnej i krwawienia dziąseł. W produktach farmaceutycznych stosowany jest przede wszystkim olejek z eukaliptusa gałkowego.
Antyseptyczne i ściągające właściwości naturalnych olejków eterycznych wykorzystać można do regularnej pielęgnacji cery tłustej, mieszanej oraz trądzikowej. Jako dodatek do szamponu zapobiegają przetłuszczaniu włosów, nadają im lekkości i fenomenalnego zapachu. Zazwyczaj do zabiegów kosmetycznych wykorzystuje się olejek eukaliptusowy radiata lub cytrynowy, które w zapachu są łagodniejsze i mniej kamforowe.
Drugi z nich jest stosowany także w branży perfumeryjnej, a znajdziesz go w niektórych zapachach Calvina Kleina czy Carolina Herrera.
Esencje są jednymi z tych olejków eterycznych, z których samodzielnie przygotujesz naturalne środki czystości do blatów, podłóg, armatury i ceramiki łazienkowej. Ciekawe receptury z wykorzystaniem zarówno esencji eukaliptusowych, jak i innych olejków eterycznych w naturalnych detergentach przygotowaliśmy dla Ciebie w naszym ebooku: “Eko Sprzątanie - poradnik i przepisy na domowe EKO detergenty DIY”.
Co więcej, są naturalnym repelentem — udowodniono, że działają odstraszająco na komary, kleszcze, pluskwy i pchły. Te właściwości znalazły zastosowanie w mieszance olejków eterycznych „Sielskie Lato” BIO Oilo, którą również mamy w ofercie Olejkowego Sklepu.
Olejki eukaliptusowe - właściwości i zastosowanie na płaszczyźnie psychicznej
Te orzeźwiające esencje działają mocno tonizująco. Dodane do kąpieli lub stosowane w formie aromaterapii uspokajają, relaksują i zmniejszają napięcie, lęki i stres. jednocześnie jednak mają właściwości pobudzające i orzeźwiające. Poprawiają jasność umysłu, koncentrację i zdolności kognitywne. Polecane są osobom zapracowanym i przytłoczonym obowiązkami.
Wskazówki: Jak stosować olejki eukaliptusowe?
Esencje można wykorzystać na wiele różnych sposobów. Najbezpieczniejsza jest aromaterapia dyfuzorami ultradźwiękowymi. W przypadku tych esencji ważne jest stosowanie ich w dużym rozcieńczeniu. Wystarczą 2-3 krople na 100 ml wody. W przypadku olejku radiata i cytrynowego stężenie może być nieco większe.
W migrenowym bólu głowy, w infekcji zatok i problemów z oddychaniem można przygotować parówkę lub też sięgnąć po inhalację prosto z buteleczki. Należy jednak pamiętać, że olejki te są wyjątkowo intensywne, dlatego ich wdychanie może prowadzić do podrażnienia śluzówki i gardła. Na bolące stawy i mięśnie niezastąpiony jest masaż olejkami eukaliptusowymi rozpuszczonymi w olejach bazowych w stężeniu 2-4%. Kąpiel z esencjami rozpuszczonymi w olejach kosmetycznych lub w soli EPSOM ułatwia walkę z przeziębieniem, problemami skórnymi, a także wycisza po ciężkim dniu.
Olejek z eukaliptusa cytrynowego możesz wykorzystać do przygotowania domowych perfum DIY.
Środki ostrożności: Na co uważać przy olejkach eukaliptusowych?
To jedne z silniejszych esencji. Stosowane w nadmiarze mogą wywoływać reakcje skórne — świąd, pieczenie i ostre zaczerwienienie. Mogą też prowadzić do trudności z oddychaniem, a połknięte mogą wywoływać biegunki, nudności, wymioty, a nawet drgawki.
Przy pierwszym użyciu należy wykonać test na niewielkim fragmencie skóry w zgięciu łokcia, na wewnętrznej stronie stóp lub na nadgarstku. Jeśli pojawi się zaczerwienienie, pieczenie, swędzenie, może to oznaczać alergię.
Olejki eukaliptusowe bezwzględnie muszą być przechowywane poza zasięgiem dzieci i zwierząt.
Przeciwwskazania: Dla kogo olejki eukaliptusowe nie są wskazane?
Powinny ich unikać kobiety w ciąży, matki karmiące w sposób naturalny, a także osoby uczulone na którykolwiek z ich składników. co wykaże wspomniany test skórny. Olejki eukaliptusowe nie są wskazane przy poważnych, przewlekłych chorobach wątroby, takich jak żółtaczka zarówno pokarmowa, jak i wszczepienna.
Osoby na stałe przyjmujące leki lub zmagające się z chorobą przewlekłą powinny skonsultować ich wprowadzenie do codziennego stosowania z lekarzem prowadzącym.
Czy olejki eukaliptusowe można stosować u dzieci?
To jedne z tych olejków eterycznych, których nie wolno stosować przy najmłodszych dzieciach, a graniczna data wprowadzenia do aromaterapii zależ od gatunku rośliny. Najłagodniejszy jest olejek eukaliptusowy radiata, który można używać u dzieci po 3. roku życia. Natomiast mocny, kamforowy olejek z eukaliptusa gałkowego wprowadzamy niż wcześniej niż od 12. roku życia. Więcej na ten temat piszemy na blogu w osobnym wpisie: Czy olejek eukaliptusowy można stosować u dzieci. Zachęcamy do lektury. Ponadto, przed wprowadzeniem olejków do aromaterapii lub masażu dzieci zalecamy zasięgnięcie opinii i porady lekarza pediatry.
