Trawa cytrynowa (Cymbopogon citratus) to aromatyczna bylina od wieków wykorzystywana w kulturach azjatyckich. Jest ważnym składnikiem wielu potraw głównie w kuchni chińskiej, a w medycynie naturalnej od Starożytności wykorzystywana była jako środek leczniczy w przeziębieniach i problemach trawiennych. Naturalny olejek z trawy cytrynowej stanowi ważny element współczesnej aromaterapii, a jego właściwości i szerokie spektrum działania zostało potwierdzone licznymi badaniami. Ceni go też branża kosmetyczna i perfumeryjna. Dzisiaj przybliżamy olejek z trawy cytrynowej - właściwości i zastosowanie esencji coraz popularniejszej wśród polskich odbiorców.
Pochodzenie: Jak i skąd pozyskiwany jest olejek lemongrasowy?
Trawa cytrynowa, a właściwie palczatka cytrynowa, to bylina rosnąca w klimacie subtropikalnym i tropikalnym. W odpowiednich warunkach może osiągać nawet 3 m wysokości. Liście jej są cienkie i długie o charakterystycznym, intensywnym zapachu cytryny, który jest źródłem jej nazwy. Jej ojczyzną jest Azja Południowo-Wschodnia, a zwłaszcza Indie, gdzie roślina ma najlepsze warunki wzrostu. Ten właśnie kraj dostarcza ok. ¼ światowej produkcji olejku eterycznego z trawy cytrynowej, która wynosi obecnie 1000 ton rocznie [1]. To z tego azjatyckiego kraju pochodzi też olejek z trawy cytrynowej BIO Oilo dostępny w Olejkowym Sklepie w dwóch pojemnościach - 5 ml i 10 ml. Ponadto palczatka cytrynowa uprawiana jest na terenie Ameryki Południowej, Azji Mniejszej, a także na Sri Lance. Wymaga mocnego nasłonecznienia i stosunkowo dużej wilgotności.
Olejki z trawy cytrynowej pozyskiwane są w procesie destylacji parą wodną liści rośliny, które zawierają 1-2% olejku eterycznego w suchej masie. Wytwarzana esencja ma niezwykle intensywny, wyrazisty i orzeźwiający cytrusowy zapach oraz ciekawą, żółtą barwę, którą niektórzy porównują do koloru sherry.
Produkcja z roku na rok rośnie ze względu na duży potencjał i szerokie spektrum zastosowania. Olejek eteryczny z trawy cytrynowej wykorzystywany jest w przemyśle:
- spożywczym do konserwacji żywności, a także dla podniesienia wartości odżywczych i smakowych potraw,
- hodowlanym (jako składnik pasz ze względu na obecność witamin i minerałów),
- kosmetycznym, gdzie wykorzystuje się go w środkach do pielęgnacji skóry trądzikowej,
- perfumiarskim - jako nuta głowy idealna w zapachach dla mężczyzn i kobiet.
Ten naturalny olejek eteryczny jest niezwykle ceniony przez aromaterapeutów, a w medycynie naturalnej stosowany szeroko w problemach trawiennych, skórnych i w dolegliwościach bólowych.
Poznaj olejek z trawy cytrynowej — właściwości i zastosowanie tej egzotycznej esencji.
Skład: Co znajdziesz w olejku eterycznym z trawy cytrynowej?
Skład olejków z trawy cytrynowej bywa różny. Wpływa na to wiele czynników, takich jak pochodzenie rośliny, okres i sposób zbioru, gatunek palczatki, praktyki uprawne, różnice genetyczne i sposób destylacji (w tym wysokości stosowanej temperatury i ciśnienia). Najważniejszym elementem, po którym ocenia się jakość wyboru, jest cytral, będący połączeniem geraniolu i neralu. Uznaje się olejek z trawy cytrynowej za wysokojakościowy, jeśli związek ten stanowi minimum 75% jego składu [2]. Innym, ważnym fito-elementem jest mircen. Jego stężenie w esencji może wahać się od 0,8% do 25%, co jest ściśle związane z regionem uprawy i produkcji [2].
Olejek z trawy cytrynowej - właściwości i zastosowanie: Jak działa olejek eteryczny lemongrasowy?
Dzięki obecności cytralu oraz micrenu olejek z trawy cytrynowej wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, antywirusowe, przeciwzapalne i antyseptyczne. [3]. Liczne badania potwierdziły, że geranial i nera hamują namnażanie bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, w tym m.in.:
- Bacillus cereus, która jest odpowiedzialna za zatrucia pokarmowe, a także zapalenia płuc, zapalenie gałki ocznej, a nawet zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych;
- Escherichia coli — zakażenie nią może spowodować niebezpieczną, krwistą biegunkę, wymioty, wysoką gorączkę, ogólne osłabienie organizmu;
- Klebsiella pneumoniae, która wywołuje głównie zapalenie płuc i oskrzeli, ale też może być źródłem zakażenia układu pokarmowego, kości i stawów;
- Staphylococcus aureus — to gronkowiec, który powoduje biegunki, wymioty, a może też doprowadzić do wstrząsu i śmierci; na skórze wywołuje zmiany, takie jak jęczmień, liszaje, czyraki, zapalenia mieszka włosowego, owrzodzenia itp.
Olejek eteryczny z trawy cytrynowej ma też właściwości antygrzybicze, co również zawdzięcza dużemu stężeniu geraniolu i neralu. [4]. Działa hamująco na rozwój, m.in. Candida albicans, która w przypadku osłabienia organizmu wywołuje kandydozę, objawiającą się swędzeniem, pieczeniem i zaczerwienieniem skóry, a czasem także grzybicą obejmującą narządy wewnętrzne.
Olejek z trawy cytrynowej działa na ok. 425 izolatów drobnoustrojowych. Już jego niewielkie stężenie hamuje ich rozwój, natomiast większe je skutecznie eliminuje.
Ta niesamowita, egzotyczna esencja wykazuje także działanie antyoksydacyjne, chociaż jego siła jest zróżnicowana. Zależy od pochodzenia olejku eterycznego lemongrasowego oraz metody destylacji.
Potwierdzono też jego właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
Obecnie trwają zaawansowane badania nad działaniem antynowotworowym olejku eterycznego z trawy cytrynowej. Dotychczasowe wyniki wydają się obiecujące.
Olejek eteryczny lemongrasowy — zastosowanie w medycynie naturalnej
Ze względu na bogatą aktywność biologiczną olejek z trawy cytrynowej ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej.
Obecnie stosuje się go w przeziębieniach i infekcjach wirusowych dróg oddechowych. W formie aromaterapii dyfuzorami ultradźwiękowymi polecany jest w przypadku zatkanych zatok, kaszlu, w leczeniu zapalenia oskrzeli, płuc, bronchitu, a także przy astmie. Obniża gorączkę, zmniejsza ból zatok, gardła, mięśni i stawów.
Olejek z trawy cytrynowej stanowi też wsparcie w przypadku problemów trawiennych i zakażeń bakteryjnych wywołujących biegunki, nudności i wymioty. Działa na pałeczki Salmonelli. Natomiast stosowany profilaktycznie poprawia perystaltykę żołądka i jelit oraz zwiększa apetyt. Warto go stosować u kilkulatków i seniorów z problemami łaknienia oraz w okresach rekonwalescencji, gdy organizm potrzebuje naturalnego wzmocnienia z pokarmu.
Esencja jest moczopędna. Polecana jest przy obrzękach wywołanych zatrzymaniem wody, np. w ostatniej fazie cyklu miesiączkowego.
Aplikacja bezpośrednio na skórę wspomaga leczenie zakażeń grzybiczych dłoni, stóp i paznokci, zmian skórnych i w łagodzeniu objawów kandydozy. W przypadku grzybicy stref intymnych olejek z trawy cytrynowej dobrze jest dodać do kąpieli (po rozpuszczeniu w olejach bazowych).
Esencja rozszerza naczynia krwionośne, usprawnia przepływ krwi i poprawia mikrokrążenie. Może być pomocna w przypadku hipercholesterolemii, gdyż reguluje stężenie złej frakcji cholesterolu, a także normalizuje poziom trójglicerydów.
Olejek z trawy cytrynowej - właściwości i zastosowanie w kosmetyce
Przeciwzapalne, antybakteryjne i antyseptyczne właściwości olejku eterycznego z trawy cytrynowej chętnie wykorzystuje przemysł kosmetyczny. Jest on często składnikiem kremów, peelingów i toników do cery trądzikowej. Ty możesz wykorzystać czysty olejek eteryczny, dodając go do własnego kosmetyku, stosując punktowo po rozcieńczeniu w oleju bazowym lub też jako składnik w domowych środkach pielęgnacyjnych DIY.
Olejek lemongrasowy reguluje wydzielanie sebum. Polecany jest do pielęgnacji cery tłustej i mieszanej. Działa na nią odświeżająco i tonizująco.
W formie wcierki do włosów wpływa na gruczoły łojowe skóry głowy. Warto po niego sięgnąć przy włosach przetłuszczających się, nadaje im lekkości i świeżości. Używany regularnie może zmniejszyć częstotliwość mycia.
Docenia go także branża perfumeryjna. Jego cytrusowy, intensywny i mocno orzeźwiający aromat jest nutą głowy. Jest świetny w zapachach wiosennych i letnich zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.
Eteryczny olejek z trawy cytrynowej — wpływ na emocje
Esencja ma właściwości antydepresyjne, uspokajające i wyciszające. Redukuje stres i napięcie nerwowe. Jednocześnie jej świeży, cytrynowy aromat poprawia koncentrację, ułatwia zapamiętywanie, wzmacnia kreatywność i zdolności kognitywne. Polecana jest osobom przepracowanym, obciążonym obowiązkami i żyjącym w ciągłym biegu. Dobrze sprawdza się o poranku w dyfuzorach samochodowych.
W domu i na spacerze: Jak jeszcze wykorzystać olejek z trawy cytrynowej?
Olejek z trawy cytrynowej to naturalny repelent. Odstrasza komary, muchy, meszki, mrówki. Rozpylaj go w domu, żeby powstrzymać ich inwazję. Warto go też stosować na ciało i ubranie przed spacerem, bo może chronić przed kleszczami.
Ze względu na właściwości antybakteryjne, antywirusowe i przeciwdrobnoustrojowe olejek z trawy cytrynowej sprawdza się w naturalnych detergentach. Rozpuszczony w occie lub alkoholu jest fantastycznym środkiem do czyszczenia armatury, ceramiki łazienkowej i kuchennej, podłóg i kafelków.
Opis użycia: Jak używać olejku eterycznego lemongrasowego?
Olejek lemongrasowy jest intensywny. Pachnie mocno i tak też działa. Gdy pierwszy raz po niego sięgasz, stosuj w mniejszym stężeniu. W dyfuzorze wystarczą już 1-2 krople na 100 ml wody. Stopniowo możesz zwiększać dawkę do 3-5 kropli.
Obok aromaterapii dyfuzorami ultradźwiękowymi, która jest najłagodniejszą i najwszechstronniejszą metodą zastosowania wszystkich olejków eterycznych, esencję możesz też wykorzystać do masażu lub aplikacji na miejsca pulsacyjne (np. w przypadku kataru lub bólu głowy). Wcześniej trzeba ją rozpuścić w olejach bazowych do stężenia maksymalnie 2-4%, co jest równoważne 6-12 kroplom na łyżkę bazy. Podobnie jak w aromaterapii polecamy zacząć od mniejszego stężenia. Taką samą proporcję należy utrzymać w przypadku dodawania olejku lemongrasowego do kąpieli, co jest polecane w celach relaksacyjnych lub przy ogólnych problemach skórnych.
Olejek z trawy cytrynowej można też inhalować bezpośrednio z buteleczki. To metoda na szybkie ukojenie nerwów, redukcję napięcia i stresu.
Bezpieczeństwo: Czy naturalny olejek eteryczny z trawy cytrynowej można stosować u dzieci?
Olejek eteryczny z trawy cytrynowej można stosować u dzieci od 2 roku życia. Jednak przy pierwszym użyciu polecamy wykonać test, czy dobrze znosi ono jego zapach. W tym celu umieść w pokoju dziecka wacik nasączony kilkoma kroplami esencji. Jego reakcja będzie dobrym wyznacznikiem tolerancji. Warto pamiętać, że olejek lemongrasowy należy do dość intensywnych w zapachu i nie każdy maluch będzie to akceptował. Wtedy lepiej stosować ulubione przez dzieci olejki cytrusowe.
W przypadku kilkulatków stężenie olejku eterycznego powinno być mniejsze niż dla dorosłych. Wystarczy 1 kropla do dyfuzora ultradźwiękowego na każde 100 ml wody. Rozpylamy w pomieszczeniu raz dziennie, maksymalnie przez 30 minut.
Ostrzeżenie: Kiedy unikać olejku eterycznego lemongrasowego?
Chociaż ten naturalny olejek eteryczny jest dobrze tolerowany przez większość osób, jednak przy pierwszym użyciu osoby dorosłe powinny wykonać test skórny. Kroplę esencji nałóż na wewnętrzną stronę nadgarstków, stóp lub w zgięciu łokcia. Jeśli pojawi się zaczerwienienie, świąd, pieczenie, może to wskazywać na reakcję uczuleniową. Miejsce przemyj dużą ilością kosmetycznego oleju bazowego.
Olejku lemongrasowego nie mogą stosować kobiety w ciąży i matki karmiące metodą naturalną. W przypadku chorób przewlekłych i stosowania leków wprowadzenie olejku eterycznego z trawy cytrynowej należy skonsultować z lekarzem.
